Ký Sự Dân Câu
Câu Jigging là gì? Nhập môn với bộ dụng cụ câu Jig
Là một cần thủ mới bước chân vào tìm tòi bộ môn thư giãn độc đáo này, chắc hẳn bạn sẽ thường xuyên nghe các bậc “tiền bồi”, “lão thành cách mạng” nói rất nhiều về “câu Jigging”. Thực tế câu jig là một trong những kỹ thuật câu cá phổ biến nhất. Người ta ít khi giải thích nhiều về một khái niệm thông dụng khiến việc tìm hiểu của người mới gặp khó khăn.
Vậy nếu bạn chưa cặn kẽ về câu Jigging thì hãy tham khảo “bí kíp nhập môn – bộ dụng cụ câu Jig” của Đồ Câu BigFishing dưới đây.
Nhập môn cơ bản – câu Jigging là gì?
Hiểu đơn giản câu Jig là kỹ thuật câu cá trên thuyền, ghe sử dụng mồi giả jig. Mồi này được làm bằng kim loại có bề ngoài rất giống một con cá, tôm thông thường. Điểm đặc biệt là mồi giả có khả năng nhảy, xoay tròn hay di chuyển kiểu zic zac, … giống như một cá thể sống.
Khả năng này có được dựa vào thiết kế của mồi jig và cả động tác điều khiển điêu luyện của cần thủ. Mồi giả qua đó sống động như thật và cực kỳ dễ dàng thu hút cá cắn câu.
Một số điều cơ bản về câu Jigging
- Độ sâu thích hợp để câu Jigging?
Miễn có nước và có cá thì nơi nào cũng có thể áp dụng kỹ thuật câu jig. Với mồi Jig, nhiệm vụ của bạn là dụ cho cá cắn câu. Kinh nghiệm và kỹ năng là yếu tố then chốt.
- Chọn địa hình, địa điểm câu ra sao?
Do câu Jig phải sử dụng ghe, thuyền. Thường các cần thủ sẽ thuê nên địa điểm câu phụ thuộc vào chủ thuyền và ta sẽ đi đến địa điểm của họ. Hãy cứ yên tâm vì các chủ thuyền đều có rất nhiều kinh nghiệm về những địa điểm câu Jig tốt.
Chuyến đi câu có kết quả hay không cũng phụ thuộc rất nhiều vào chủ thuyền, vì đôi khi chỉ cần thả neo cách địa điểm lý tưởng chỉ có 1m thôi mà đã thay đổi hoàn toàn vấn đề.
- Kỹ thuật cơ bản của câu Jigging là gì?
Bãi đá ngầm, các rạn san hô, những khu vực tàu đắm, … là hệ sinh thái tập trung rất nhiều các loài cá ở biển tập trung. Nơi đây là chỗ trú ẩn, cung cấp thức ăn cho chúng. Những người thuyền trưởng đều biết rất rõ về những khu vực này. Ngoài ra, bạn có thể sử dụng các thiết bị định vị vệ tinh hay máy tầm ngư để tìm kiếm địa điểm thả câu.
Các thiết bị giúp bạn tìm kiếm cá cũng như phân tích độ sâu, cấu trúc đáy biển. Chỉ cần nhìn vào màn hình máy tầm ngư, thì bạn có thể dễ dàng hình dung ra được những vị trí mình sẽ thả mồi vào.
Bộ dụng cụ câu Jig
1. Máy câu Jig
Máy câu rất quan trọng, đặc biệt khi đi vào những chỗ nước sâu, hệ thống hãm dây bắt buộc phải rất mạnh, chắc và cứng nếu như bắt được các loại cá lớn như cá mú (thường sống dưới rặng sâu). Loài cá này khi dính câu thường cố gắng bơi trở lại hang ẩn náu trong rạng đá, san hô hoặc bất cứ hốc nào gần nhất.
Chúng rất khỏe nên để chống lại lực kéo nhanh và mạnh của loài cá này, ta cần đến máy câu có bộ hãm dây bền bỉ tương đương.
Nhiều cần thủ (kể cả những người có kinh nghiệm) vần thường nhầm lẫn trong việc dùng máy câu với tốc độ cao, họ thường hay dùng con jig nặng, có hình dáng ít thuôn rất phổ biến. Những con jigs nặng cộng với trọng lượng con cá làm cho người sử dụng máy câu có tốc độ 6:1 phải quay rất mệt.
Các cao thủ câu jig giỏi thì ngược lại, họ lựa máy câu có tốc độ từ 4:1 đến 5:1 do có cường độ xoắn của máy rất mạnh, giúp họ tiết kiệm sức.
Một số người câu jig thích loại máy ngang thoáng rộng phía trên mà không thích việc dùng máy dọc. Máy ngang có ổ chứa cước hẹp, máy sẽ xếp dây dễ dàng hơn, tránh rói dây và điều khiển mồi jig dễ hơn.
| Máy ngang được ưa chuộng | Máy dọc được ưa chuộng |
|
|
2. Cần câu Jig
Đặc điểm mà cần câu jig phải có là nhẹ, có độ cong tròn đều và mạnh để nâng cá. Độ đàn hồi của cần giúp người câu chiến đấu được với cá lớn (giảm shock) và cần thiết khi dùng dây braid. Người câu cũng nhận thấy độ cong của cần để điều chỉnh thao tác (câu jig kiểu Nhật).
Chiều dài cần câu thay đổi và tùy thuộc vào cách câu jig và máy câu khi sử dụng. Máy ngang hở trên đỉnh là máy thích hợp nhất cho cần câu có chiều dài ngắn như cỡ 4’6” (1,4m).
Máy dọc thích hợp nhất cho cần câu có chiều dài 7′ (2,1m). Phần lớn tân thủ thường dùng cần câu dài, sau đó từ từ chuyển qua dùng cần chuyên dụng hơn.
| Cần câu jig được ưa chuộng |
|
3. Mồi jig
Mồi jig có rất nhiều loại được bày bán rất nhiều trên thị trường. Tuy nhiên chúng đều có thể dễ dàng chia thanh 3 loại sau đây:
- Loại 1: Loại trọng tâm nằm ở giữa (Center-weighted jigs)
Như tên gọi, loại mồi jig này được cân bằng bởi trọng tâm nằm ở giữa thân mồi. Nên nó đong đưa, lao, trượt khi thả xuống, nhưng không lao xuống nhanh như loại trọng tâm nằm cuối đuôi. Rất tốt khi dùng ở vùng nước cạn để câu cá hồng (loại cá thích cư ngụ nơi nước cạn).
Nhược điểm là loại mồi jig này rất chao đảo khi thao tác câu. Tuy nhiên nó là loại mồi phổ biến và linh hoạt nhất.
- Loại 2: Loại trọng tâm nằm ở cuối đuôi (Tail weighted jigs)
Loại jigs này đặt trọng tâm ở cuối hay gần đuôi, được thiết kế để thả xuống và kéo lên thật nhanh với rất ít chao đảo. Nó rất lý tưởng dùng cho săn bắt các loại cá dưới sâu như cá thu, cá mú và cá sea bass. Thân jig được thiết kế có hình dáng thuôn (streamline) nên chống được sức kéo của dòng hải lưu.
Nó được chuyên dùng nơi đáy sâu và được thiết kế với màu sắc lóng lánh, phản quang, giúp dẫn dụ, gây kích thích những con cá tò mò. Loại mồi này có phần đuôi nặng nên phần đầu hơi dẹp thành ra dễ lướt nước, dồn sức nặng vào cuối đuôi và giảm bớt sức tải cho cần.
- Loại 3: Loại trọng tâm nằm ở đâu đó giữa thân và cuối đuôi
- Kích cỡ mồi câu
Khi chọn lựa kích cỡ mồi câu nên biết là ta tính sẽ câu loại cá nào? Độ sâu của vùng nước bao nhiêu? Sức chảy của dòng hải lưu mạnh hay yếu ?
Loại mồi jig có trọng tâm nằm phía đuôi có thể dùng với sự chính xác rất cao khi nhắm vào diện tích nhỏ, trong khi chiều dài mồi jig sẽ quyết định việc lôi cuốn cá lớn. Dân câu jig Nhật thường cho rằng chiều dài mồi jig phải giống y như kích cỡ con cá mồi sống (mồi thật), nên họ thường so sánh với con cá mồi sống trong vùng câu, để chọn kích cỡ mồi giả cho thích hợp.
Thông thường cách chọn kích cỡ mồi jig gia tăng theo độ sâu thả mồi xuống như sau:
Ta nên cộng với 100g (3,5 oz) vào khi muốn thả xuống sâu thêm từng 30,5m (100ft) dưới đáy sâu:
| 50g = 1.76 oz
100g = 3.53 oz 150g = 5.29 oz 200g = 7.05 oz 250g = 8.81 oz 300g = 10.58 oz 350g = 12.34 oz 400g = 14.12 oz |
- Màu sắc mồi jig
Mồi jig có rất nhiều màu sắc khác nhau vì vậy rất khó chọn lựa, nên nhiều người câu jig thường chọn màu sắc tương ứng với điều kiện sau:
– Màu sậm nên dùng vào những ngày trời âm u, ít nắng, mây che nhiều, màu tươi sáng dùng vào những ngày nắng chói chang,trong sáng.
– Những con jig có màu sắc phản quang thường dùng câu nơi chỗ đáy sâu hay vào đêm tối để phát ánh sáng ra cho cá nhận thấy rõ hơn.
Một tip khá hay đó là trước khi thả mồi jig ta nên chú ý đến màu sắc mà những tay câu gần ta đang dùng. Hãy copy paste để chọn lựa mồi jig có màu sắc giống thế.
4. Lưỡi câu Jig
Một thứ quan trọng không kém và liên tục được cải tiến gần đây đó là lưỡi câu. Đáng chú ý là loại lưỡi câu có hàm rộng, ngắn đòn, buộc bằng dây Kevlar, dây được buộc vòng qua khoen mồi giả ở phía đầu, nên lưỡi lủng lẳng ngang thân jig. Nhiều dân câu jigs cho biết như vậy lưỡi câu hướng tới cá dễ dàng khi cá tấn công, cải thiện hiệu quả đóng lưỡi.
Việc không dùng lưỡi ba chấu thông dụng gắn vào mồi jig cũng giúp cho mồi jigs bớt bị vướng, mắc dưới đáy. Các dân câu jig Nhật còn đính thêm vào lưỡi những vật sáng óng ánh.
Chọn lưỡi câu phải bảo đảm hàm lưỡi phải rộng hơn thân mồi jig, người câu jigs thường gắn 2 lưỡi vào con jig. Chiều dài của dây buộc lưỡi có thể ngắn hay dài tùy theo ý người câu muốn đặt lưỡi câu nằm nơi đâu. Phần đuôi con jig ta có thể gắn thêm lưỡi nếu như cá thường tấn công hụt.
Lúc thả mồi xuống đáy và lưỡi phụ ở đuôi phải xếp xuôi theo thân jig khi rơi. Cũng phải cẩn thận lưỡi có thể quấn vào dây chính nếu ta thao tác mồi jig quá mạnh.
Người câu có thể tự làm lưỡi riêng cho mình, như cắt một đoạn dây thật tốt (kevlar, braid, fluoro…) chừng 30 cm, xoắn đôi lại, thắt nút uni vào khoen lưỡi, siết thật chặt bằng kìm. Sau đó cắt đoạn dây dư ló ra, nhỏ vào ít giọt keo ngay nút thắt, bọc vào ống nhựa rồi hơ nóng để ống nhựa co rút lại ôm chặt đoạn nút thắt. Nếu dây bằng thép kẹp với khoen rồi bấm kìm khép lại.
5. Dây câu Jig
Kiểu câu jig Nhật sẽ không phát triển nếu như chưa có dây braid thật nhỏ. Dây braid là dây bắt buộc phải dùng khi thao tác môn câu jig ở dưới sâu, nó gia tăng sức rơi của mồi, giảm độ dãn của dây tốt hơn so với dây mono lớn. Vì kích cỡ dây nhỏ nên nó giảm thiểu sức nặng của máy, chứa nhiều dây hơn.
Người Nhật gọi dây braid loại nhỏ là dây PE (Polyethylene). Ký hiệu PE cũng là đại lượng nói lên sức chịu của dây, nếu có con số đi kèm. Như PE5 tức là dây chịu lực được lực tương đương với 23kg (50lbs). Phần lớn dây PE của Nhật đều đánh dấu từng đoạn bằng màu, có 5 màu, mỗi màu kéo dài 10 m, và cứ thế lập đi lập lại cho đến hết cuộn dây.
- Dây ngọn (leader)
Vì đoạn dây này là đoạn dây cuối buộc vào lưỡi nên nó dễ bị trầy xước bởi cạnh sắc của đá, rạng san hô, răng cá cắn hoặc các nguyên nhân khác, nên đoạn dây ngọn là quan trọng nhất. Dây ngọn làm bằng fluorocarbon chống trầy xước rất tốt giúp không bị cắn đứt. Dây thép có thể được sử dụng nhưng sẽ làm cho cá nhát ngại tấn công mồi.
Dây ngọn có chiều dài khoảng từ 3 – 6 m là tốt nhất, để quấn vào ổ cước khi kéo cá tới gần thuyền, và giúp người câu dễ điều khiển hơn.
Có nhiều cách nối dây ngọn nhanh và dễ dàng vào dây chính, nhưng dễ và nhanh không hẳn là phương pháp tốt. Những nút thắt Improved Bristol, Uni-Uni, hay Bimini-Albright thường là dễ nhất nhưng lại không bền.
Những nút FG, GT, PR và FJ (Midknot) rất khó thắt vì chúng rất trơn, tuy nhiên rất chắc chắn trong suốt cả ngày câu khi chạy xuyên qua khoen. Dân mới chơi nên mua dây ngọn có bán sẵn trong shop, dây đã được buộc nút vòng (loop to loop) sẵn nên không mất nhiều thời gian thắt.
Kỹ thuật câu jig
Từ thập niên 80-90, câu jig đã được chú ý bởi cách kéo tốc độ nhanh (speed jigging), mồi jigs lúc đó ngắn và cân đối nên phải kéo nhanh để tạo linh hoạt. Cũng vào thời gian đó dây mono được dùng với cần câu thật dài nặng, và máy câu to. Chúng đã trở thành tiêu chuẩn chung của bộ môn này.
Kéo mồi jig nhanh để cho con mồi rơi xuống nước, rồi lại kéo nhanh trở lại mặt nước, kỹ thuật này hữu hiệu đối với những con jig có thân dài, nhưng sẽ làm người câu mau mệt.
Kỹ thuật kéo theo kiểu yo-yo cũng không chứng tỏ hữu hiệu hơn chút nào, mà còn tạo thêm khó khăn cảm nhận khi cá tấn công mồi, do dây mono bị dãn, không rung nhạy. Vì khuynh hướng con jig luôn luôn vượt lên từ dưới đáy nên kỹ thuật yo-yo cần phải sử dụng cần dài, tạo nên những cú bật phóng trở lại của jigs, đủ để chống lại độ dãn của dây.
Người câu phải luôn luôn sẵn sàng phản ứng nhanh khi mồi jig rơi xuống nước, đó là thời gian mà cá đã rình chờ tấn công.
Hiện tại có hai kỹ thuật jigging hiện đại và căn bản của dân Nhật như sau:
Kéo dài (long stroke)
Phương cách kéo mồi kiểu này dựa vào tấm tựa cần câu đeo trước bụng. Cần câu phải nâng cao theo một vòng tròn rộng, dài rồi thả xuống để con mồi jig lao xuống một cách chập chờn dụ cá tấn công, cùng lúc quay máy thu dây chừng hai hoặc ba vòng quay khi dây chùng vào mỗi chu kỳ. Kỹ thuật này thích hợp cho con mồi jigs có trọng tâm ở giữa nên sử dụng cần câu dài (7′) kết hợp với máy dọc.
Kéo cao, giật ngắn (high pitch,short jerk)
Kiểu kéo cao, giật ngắn còn được biết dưới tên “mechanical jigging”, cần câu được kèm dưới nách, giật từng cú vòng ngắn, đồng thời quay máy thu dây một vòng quay mỗi chu kỳ. Có thể thả mồi jig thẳng đứng hay có góc. Kỹ thuật này rất thích hợp cho loại mồi jig thuôn dài có trọng tâm nằm cuối đuôi nên sử dụng cần câu ngắn (4,6′) với máy ngang.
Có 4 cách sử dụng jig cho 2 loại mồi jigs ngắn và dài:
- Giật mồi theo chiều thẳng từng đoạn ngắn, quay thu dây một vòng mỗi chu kỳ.
- Giật mồi theo chiều thẳng từng đoạn dài, khi mồi rơi dây chùng, quay thu đoạn dây chùng.
- Giật mồi theo chiều nghiêng từng đoạn ngắn, quay thu dây một vòng mỗi chu kỳ.
- Giật mồi theo chiều thẳng đứng, từng đọan dài, quay thu dây chùng khi mồi rơi.
Tập tính của cá
Có một số loài cá thích tấn công mồi jig rơi chậm trong khi một số khác ưa tấn công mồi jig lao nhanh. Cả hai kỹ thuật kéo trên có thể thao tác với tốc độ nhanh hay chậm hoặc kết hợp cả hai, vì hai kỹ thuật câu jig này rất thông dụng của dân câu jig tại Nhật. Không có luật lệ nào bắt buộc phải theo đúng như thế, nên người câu có thể tự chọn mồi, biến đổi hoặc sáng chế theo cách riêng.
Đồ Câu BigFishing hiện đang kinh doanh đầy đủ các loại dụng cụ kể trên, phục vụ những cần thủ đam mê bộ môn Jigging.
Chuyên tư vấn, lựa chọn, mua sắm, báo giá các sản phẩm CẦN CÂU, MÁY CÂU:
Đội ngũ nhân viên CSKH nhanh chóng, hiểu biết rộng, kinh nghiệm sâu về các loại dụng cụ câu cá.
Thái độ phục vụ tận tâm, chuyên nghiệp, tinh thần nhiệt huyết, hỗ trợ kịp thời, tiết kiệm thời gian.
Gợi ý nhiều địa điểm câu, kỹ thuật câu, cũng như chia sẻ đam mê, ký sự đi câu đầy vui thú.
